In the House of the Soul (C.P. Cavafy)

Links (Dark House) (candles) (Muses-Peruzzi) (Greek women-collage) (Sapphire) (Hetairae) (Greek Parliament) (Warm Nights) (Frog Fornication) (Dancing Women 1 ,2 ) (Parthenagogeion, Thessalonica) (mathitria koukla) (Deligianneio Parthenagogeio)(Greek Nuns) (Chios Nea Moni Mosaic) (Party Dancers) (Agher Church window, Ireland) (Woman through wet window) (Audrey Hepburn Nun) (Party : Romeo + Juliet film) (Dancing Flowers)

Μέσα στὸ Σπίτι τῆς Ψυχῆς γυρίζουνε τὰ Πάθη-

ὡραῖες γυναῖκες στὰ μεταξωτὰ

ντυμένες, καὶ μὲ σάπφειρους εἰς τὸ κεφάλι.

Ἀπὸ τὴν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ ἕως μέσα εἰς τὰ βάθη

ὁρίζουνε τὲς αἴθουσες ὅλες. Στὴν πιὸ μεγάλη-

τὲς νύχτες ποὺ τὸ αἷμα των ζεστάθη-

χορεύουνε καὶ πίνουνε μὲ τὰ μαλλιὰ λυτά.
 ~

Ἔξω ἀπ’τὲς αἴθουσες χλωμὲς καὶ κακοεντυμένες

μὲ φορεσιὲς ἑνὸς παληοῦ καιροῦ,

ἡ Ἀρετὲς γυρίζουν καὶ μὲ πίκρα ἀκοῦνε

τὴν ἑορτὴ ποὺ κάμνουνε ἡ ἑταῖρες μεθυσμένες.

Στῶν παραθύρων τὰ ὑαλιὰ τὰ πρόσωπα κολνοῦνε

καὶ βλέπουν σιωπηλές, συλλογισμένες,

τὰ φῶτα, τὰ διαμαντικά, καὶ τ’ἄνθη τοῦ χοροῦ.

............................

Mais, parmi cette neige, une flamme empiète,
Écho d'un foyer rouge et qui somnole un peu
Plus au fond, tout au fond, dans la Maison de l'Âme,
Où vont et viennent et s'assoient autour d'un feu
Les Passions, avec leurs visages de femme.
 ~

En l’eau tiède des yeux tranquilles combien j’ai

Souvent, le soir, plongé mon visage et nagé

Dans leur silence, vers une rive inconnue !

Mon âme s’y sentait toute légère et nue

Et délivrée enfin des pesanteurs du corps.

...............................................

Μα ανάμεσα στο χιόνι αυτό μια φλόγα ορμά

Ηχώ από κόκκινη παραστιά που για λίγο νυστάζει

Πιό βαθιά, πέρα βαθιά, μέσα στο Σπίτι της Ψυχής,

εκεί πάνε κι έρχονται και κάθονται γύρω από μια φωτιά

τα Πάθη, με τα πρόσωπα τους, γυναίκας να μοιάζουν

Σε νερό χλιαρό με μάτια ατάραχα πόσες φορές

συχνά το βράδι το πρόσωπο βούτηξα

και κολύμπησα στη σιωπή τους

κατά μήκος μιας άγνωστης όχθης!

Η ψυχή μου όλη ένιωθε ανάλαφρη, γυμνή

από του σώματος λέφτερη επιτέλους τα βάρη

.............................................................

Αν το καβαφικό γράφτηκε το 1894 και το γαλλικό του Βέλγου παρακμιακού George Rodenbach , Ζωρζ Ρόντενμπαχ το 1896....εμπνεύστηκε ο Καβάφης αυτογενώς το ποίημα...μετά διάβασε το (Les Vies encloses, Έγκλειστες Ζωές) στο (Le Voyage dans les yeux, Ταξίδι στα Mάτια, IX) είδε ότι ταίριαζε το απόσπασμα και το προμετώπισε;;...Ο Κ.Θ. Δημαράς (Νεανικά Ποιήματα, σελ.76) αναφέρει...μάλλον το 1896 ή λίγο πριν...Το 1897 πάντως, έκανε και ένα ταξίδι στο Λονδίνο και το Παρίσι με τον αδερφό του Ιωάννη...αυτός ο Τζων Καβάφης είναι και ο πρώτος αγγλόφωνος μεταφραστής του...In the Soul's House the Passions circulate....βρίσκεις άκρη από ποίημα νεανικό, κρυμμένο, αδημοσίευτο;;...

Και συνοψίζει ο Δημαράς : Δίπλα στις επιδράσεις που δεχόταν ο νέος ποιητής, του αθηναϊκού ρομαντισμού πρώτα, και ύστερα του παρνασσισμού, παρουσιάζεται γρήγορα και μια τρίτη σχολή που θα τον επηρεάσει και αυτή αποφασιστικά. Είναι ο, γαλλικός και αυτός, συμβολισμός· παρουσιάστηκε σαν αντίδραση στην ξηρότητα του παρνασσισμού. Εκφράζει τις διεκδικήσεις της ψυχής, του συναισθηματικού κόσμου, τα στοιχεία της ρέμβης, του ονείρου, της αοριστίας.....*οι ατέλειες και οι αδεξιότητες του ποιήματος, δεν θα έπρεπε να μας κάνουν να παραβλέψουμε την παραστατική δύναμη των στίχων και την υποβλητικότητα που παρουσιάζουν.....απ' τα νεανικά ποιήματα άλλα αποκήρυξε και άλλα απέκρυψε. Κι όμως όλόκληρος ο καβαφικός κόσμος, όλη η ιδιοτυπία της παραγωγής του Καβάφη βρίσκονται υποδηλωμένα εδώ μέσα.

*Πέρα από το περιττό ε στο κάμνουν-ε οι εταίρες, δεν βλέπω άλλη ατέλεια...το μόνο μειονέκτημα του είν' πως παρουσιάζει την ανδρική πλευρά της φαντασίωσης...έτσι για λόγους δικαιοσύνης προς αναγνώστριες, κολλάω ως παρένθεση, τον αποκηρυγμένο παρνασσίζοντα  Οράτιο εν Αθήναις (1898)

Εἰς τῆς ἑταίρας Λέας το δωμάτιον,

ὅπου κομψότης, πλοῦτος, κλίνη ἁπαλή,

νέος μὲ  ἰάσμας εἰς τὰς χεῖρας ὁμιλεῖ

Κοσμοῦσι τοὺς δακτύλους του λίθοι πολλοί,
 ~

κ' ἐκ σηρικοῦ λευκοῦ φορεῖ ἱμάτιον
 μὲ ἀνατολικὰ κεντήματ’ ἐρυθρᾶ.

Ἡ γλῶσσα του εἶν’ Ἀττικὴ καὶ καθαρά,

ἀλλ’ ἐλαφρός τις τόνος ἐν τῇ προφορᾷ
~
τὸν Τίβεριν προδίδει καὶ τὸ Λάτιον.

Ὁ νέος τὴν ἀγάπην του ὁμολογεῖ,
κ’ ἡ Ἀθηναία τὸν ἀκούει ἐν σιγῇ
~
τὸν εὔγλωττόν της ἐραστὴν Ὁράτιον·
κ’ ἔκθαμβος βλέπει νέους κόσμους τοῦ Καλοῦ
ἐντὸς τοῦ πάθους τοῦ μεγάλου Ἰταλοῦ


 ....σπάνιες αντιθέσεις.....

.....άντρας λάλος με πάθος, πετράδια, λευκά μεταξωτά, κουλτουρέ προφορά...γυναίκα άλαλη.....

Όντως ο ποιητής Οράτιος σπούδασε ελληνικά στην Αθήνα γύρω στο 30 π.Χ και το σηρικό/μεταξωτό του ρούχο, εισαγωγής, made in China, από τους αρχαίους Σῆρες/Seres, ίσως απ' την κινέζικη λέξη si, μετάξι. Και το γιασεμί/ίασμος/ιάσμη απ' την Ασία· περσικό yasamen. Η Λέα, ωραίο όνομα, εμπνευσμένο ίσως απ' τις εταίρες Λαΐδα, Λέαινα ή Λεόντιον ή μήπως το εβραϊκό Leah/Λεία...

Οι τελευταίοι στίχοι θυμίζουν κάτι μεταξύ Ωραία μου Κυρία και Pretty Woman...έκθαμβος η Λέα μαθαίνει νέους κόσμους Ομορφιάς στους στίχους και το μπλα-μπλα του εραστή της...μα είναι δυνατόν;;..εταίρα μορφωμένη να θαμπώνεται από τέτοια;;...μάλλον προσποιείται από ευγένεια και υποκλίνεται στο πάθος του Λατίνου εραστή....

Εδώ στα νιάτα του ο Καβάφης περιγράφει κατ' εξαίρεση  Γυναίκες της Ηδονής και τον Ετερόφυλο Έρωτα.

Και τα δυό ποιήματα φαίνεται να περιγράφουν την Αρχαία Ελλάδα· το δεύτερο ναι, το πρώτο όχι· μιλάει για το Σπίτι της Ψυχής του Μεσαίωνα και της Βικτοριανής Ηθικής, ακόμα και τη δεκαετία του εξήντα και εβδομήντα, όταν ενάρετοι έφηβοι δεν πήγαιναν σε πάρτυ για λόγους αυτοπειθαρχίας ή γονεϊκής καταστολής. Οι αρχαίοι δεν ήταν στερημένοι πουριτανοί, ώστε σε κάποιο συμπόσιο, κάποιες λιγούρες Αρετές, να 'χουν κολλήσει τα μούτρα στα παράθυρα.

Αυτό το ψυχολογικό δίλημμα Ηδονές-Αρετές αντιμετωπίζουν μέσα τους και δυο άλλοι καβαφικοί νέοι..ο Σύρος Μυρτίας (4ος μ.Χ. -1911) και ο Εβραίος Ιάνθης Αντωνίου (1ος π.Χ - 1919)...πολύ χαρακτηριστικό της καβαφικής θεματολογίας.

Και κλείνω με την ουσία του τίτλου...αυτά συνέβαιναν μέσα τους, βαθιά, στον οίκο της ψυχής...βράζουν τα πάθη...απέξω στον κόσμο φαίνονταν φρόνιμοι και πραείς, ενάρετοι μιας άλλης εποχής....