Links (Tomb in Tegran Necropolis, Alexandria 2nd c.BC) (Cal.phot) (Ptolemaic Kingdom) (aoidos) (Greek wine) (toast) (symposium 1,2) (Greek laughter) (Cal.hymns) (Cal.poems) (Alexandria Soldiers Tomb 3nd BC) (Orpheus) (Plato's Symposium, Anselm Feuebach) (Callimachus in context)
Τούτο το μνήμα που προσπερνάς
του Καλλιμάχου είν' απ' τη Λιβύη
γνώριζε να τραγουδά καλά
το κόκκινο κρασί σαν ήταν στα ποτήρια
πάνω στο ρυθμό, με τη συντροφιά
τότε να γελά.
Βαττιάδεω παρὰ σῆμα φέρεις πόδας
εὖ μὲν ἀοιδήν εἰδότος, εὖ δ' οἴνῳ
καίρια συγγελάσαι.
(φέρεις πόδας παρὰ τὸ σῆμα τοῦ Βαττιάδου)
του πατέρα του που λεγόταν Βάττος, ή
Βαττιάδης γενικότερα για απογόνους του αποικιστή της Κυρήνης Βάττου.
...και το επιτύμβιο του πατέρα του Καλλίμαχου Βάττου...
Καλλίμαχος παππούς, στρατηγός
Βάττος, πατέρας
Καλλίμαχος εγγονός, ποιητής
Καλλίμαχος εγέννησε Βάττο, και Βάττος εγένησε Καλλίμαχο
καίρια συγγελάσαι.
(φέρεις πόδας παρὰ τὸ σῆμα τοῦ Βαττιάδου)
του πατέρα του που λεγόταν Βάττος, ή
Βαττιάδης γενικότερα για απογόνους του αποικιστή της Κυρήνης Βάττου.
...και το επιτύμβιο του πατέρα του Καλλίμαχου Βάττου...
Καλλίμαχος παππούς, στρατηγός
Βάττος, πατέρας
Καλλίμαχος εγγονός, ποιητής
Καλλίμαχος εγέννησε Βάττο, και Βάττος εγένησε Καλλίμαχο
Ὅστις ἐμὸν παρὰ σῆμα φέρεις πόδα, Καλλιμάχου με
ἴσθι Κυρηναίου παῖδά τε καὶ γενέτην.
οὐ νέμεσις· Μοῦσαι γάρ, ὅσους ἴδον ὄμματι παῖδας
Σύ που περνάς πλάι από τον τάφο μου μάθε
πως ήμουν του Κυρηναίου Καλλίμαχου πατέρας και γιος.
πως ήμουν του Κυρηναίου Καλλίμαχου πατέρας και γιος.
Θα τους γνωρίζεις και τους δυό·
ο πατέρας μου υπήρξε στρατηγός της πατρίδας
ο πατέρας μου υπήρξε στρατηγός της πατρίδας
κι ο γιός μου τραγούδησε πιό δυνατά από τη ζήλεια·
να θυμώσεις δεν υπάρχει λόγος·
οι Μούσες, όσους
από παιδιά δεν τους λοξοκοιτάξουν,
οι Μούσες, όσους
από παιδιά δεν τους λοξοκοιτάξουν,
δεν τους αποχωρίζονται για φίλους σαν γεράσουν.
You who walk past my tomb, know that
I am a son and father of Callimachus of Cyrene.
You must know both: the one led his country's forces once,
the other sang before the reach of envy. No reason for anger.
For those on whom the Muses in childhood looked with friendly gaze,
they won’t abandon them when they get grey.
(R.L.Hunter, adapted)
και μερικά ακόμη ενδεικτικά επιγράμματα.
Σύντομος ἦν ὁ ξεῖνος· ὃ καὶ στίχος· οὐ μακρὰ λέξων
"Θῆρις Ἀρισταίου Κρής" ἐπ᾽ ἐμοὶ δολιχός.
Σύντομος ήταν του ξένου ο στίχος· δε θα μακρυγορήσω
"Θήριδας του Αριστέα Κρητικός", ακόμη και αυτό για μένα μακρουλό.
(το άκρον άωτον του καλλιμάχειου λακωνισμού)
῏Η ῥ᾽ ὑπὸ σοὶ Χαρίδας ἀναπαύεται; – Εἰ τὸν Ἀρίμμα
τοῦ Κυρηναίου παῖδα λέγεις, ὑπ᾽ ἐμοί. –
Ὦ Χαρίδα, τί τὰ νέρθε; – Πολὺ σκότος.– Αἱ δ᾽ ἄνοδοι τί;–
Ψεῦδος. –Ὁ δὲ Πλούτων; – Μῦθος. –Ἀπωλόμεθα! –
Οὗτος ἐμὸς λόγος ὔμμιν ἀληθινός· εἰ δὲ τὸν ἡδύν
βούλει, Πελλαίου βοῦς μέγας εἰν Ἀΐδῃ.
Άραγε από κάτω σου ο Χαρίδας αναπαύεται; -Αν τον Αρίμμα
του Κυρηναίου, λες, το γιό, από κάτω μου.
-Ω, Χαρίδα, πώς ειν' κάτω; -Πολύ σκοτάδι - Και δεν γίνονται επιστροφές;
-Ψέμα -Και ο Πλούτων; -Μύθος -Χαθήκαμε!
-Σας λέω την αλήθεια· μα αν θες ευχάριστα
να ακούσεις, στον Άδη μεγάλο βόδι κοστίζει μια δραχμή
β' (η σιωπή του Πελλαίου μεγάλη στον Άδη)
(υποτίθεται μικρής αξίας νόμισμα της Πέλλας, δείγμα της φτήνιας στον Άδη)
(β' ερμηνεία από τη φράση "βοῦς ἐπὶ γλώσσης μέγας βέβηκεν"
και υποτιθέμενο ανταγωνισμό με τον Ποσείδιππο από την Πέλλα,
που πρότεινε ο Κυριάκος Τσαντσάνογλου.
-Τίμων, οὐ γὰρ ἔτ᾿ ἐσσί, τί τοι, σκότος ἢ φάος, ἐχθρόν;
-Τὸ σκότος· ὑμέων γὰρ πλείονες εἰν Ἀΐδῃ.
-Τίμων, μια και πέθανες, ποιό σου είναι, το σκοτάδι ή το φως απεχθές;
-Το σκοτάδι· γιατί από σας περσότεροι είμαστε εμείς στον Άδη.
(Οι κακοί, όπως ο Τίμων ο μισάνθρωπος)
Ἀστακίδην τὸν Κρῆτα, τὸν αἰπόλον ἥρπασε Νύμφη
ἐξ ὄρεος, καὶ νῦν ἱερὸς Ἀστακίδης.
Οὐκέτι Δικταίῃσιν ὑπὸ δρυσίν, οὐκέτι Δάφνιν
ποιμένες, Ἀστακίδην δ᾽ αἰὲν ἀεισόμεθα.
Τον Αστακίδη, τον βοσκό απ' την Κρήτη
άρπαξε Νεράιδα του βουνού·
και τώρα άγιασε ο Αστακίδης.
Όχι πια κάτ' απ' τα δέντρα της Δίκτης,
όχι πια τον Δάφνι, βοσκοί,
τον Αστακίδη, για πάντα θα ψάλλουμε.
είτε επιτύμβιο για βοσκό που σε χαράδρες χάθηκε
ή για βουκολικό ποιητή που αορίτισσα τον έκλεψε
και παντρεύτηκε.
Ἕλκος ἔχων ὁ ξεῖνος ἐλάνθανεν: ὡς ἀνιηρόν
πνεῦμα διὰ στηθέων, εἶδες; ἀνηγάγετο,
τὸ τρίτον ἡνίκ᾽ ἔπινε, τὰ δὲ ῥόδα φυλλοβολεῦντα
τὠνδρὸς ἀπὸ στεφάνων πάντ᾽ ἐγένοντο χαμαί:
ὤπτηται μέγα δή τι: μὰ δαίμονας οὐκ ἀπὸ ῥυσμοῦ
εἰκάζω, φωρὸς δ᾽ ἴχνια φὼρ ἔμαθον.
Κρυφή πληγή ο ξένος μας κρατούσε: είδες πόσο
θλιμένη από τα στήθη ανάσα έβγαλε,
το τρίτο σαν έπινε, τα ρόδα φυλλορόησαν
και απ' το στεφάνι του άντρα έπεφταν όλα χάμω:
καίγεται: μα τους θεούς στην τύχη δεν μαντεύω
κλέφτης εγώ, σημάδια κλέφτη ιχνεύω.
(οι αρχαίοι στα συμπόσια στεφανοφορούσαν)
(κλέφτης, ο έρωτας, set a thief to catch a thief)
Εἶπέ τις, Ἡράκλειτε, τεὸν μόρον, ἐς δὲ με δάκρυ
ἤγαγεν· ἐμνήσθην δ’, ὁσσάκις ἀμφότεροι
ἥλιον ἐν λέσχῃ κατεδύσαμεν· ἀλλὰ σὺ μέν που,
ξεῖν’ Ἁλικαρνησεῦ, τετράπαλαι σποδιή·
αἱ δὲ τεαὶ ζώουσιν ἀηδόνες, ᾗσιν ὁ πάντων
ἁρπακτὴς Ἀϊδης οὐκ ἐπὶ χεῖρα βαλεῖ.
Ανάγγειλε κάποιος, Ηράκλειτε, το χαμό σου
και δάκρυα με πήρανε· θυμήθηκα πόσες φορές μαζί
τον ήλιο κουβεντιάζοντας βυθίσαμε· και συ μεν κάπου
φίλε Αλικαρνάσιε, εδώ και μήνες στάχτη θάγινες·
μα τα αηδόνια σου, οι στίχοι, ζουν,
και αυτά ο παντάρπαγος Άδης
δεν θα μπορέσει ποτέ στο χέρι να βάλει.
Υ.Γ.
Καλλιμάχειο Μανιφέστο (Μέγα Βιβλίον, Μέγα Κακόν)
http://ergotelemata.blogspot.com/2011/11/blog-post.html
και μερικά ακόμη ενδεικτικά επιγράμματα.
Σύντομος ἦν ὁ ξεῖνος· ὃ καὶ στίχος· οὐ μακρὰ λέξων
"Θῆρις Ἀρισταίου Κρής" ἐπ᾽ ἐμοὶ δολιχός.
Σύντομος ήταν του ξένου ο στίχος· δε θα μακρυγορήσω
"Θήριδας του Αριστέα Κρητικός", ακόμη και αυτό για μένα μακρουλό.
(το άκρον άωτον του καλλιμάχειου λακωνισμού)
῏Η ῥ᾽ ὑπὸ σοὶ Χαρίδας ἀναπαύεται; – Εἰ τὸν Ἀρίμμα
τοῦ Κυρηναίου παῖδα λέγεις, ὑπ᾽ ἐμοί. –
Ὦ Χαρίδα, τί τὰ νέρθε; – Πολὺ σκότος.– Αἱ δ᾽ ἄνοδοι τί;–
Ψεῦδος. –Ὁ δὲ Πλούτων; – Μῦθος. –Ἀπωλόμεθα! –
Οὗτος ἐμὸς λόγος ὔμμιν ἀληθινός· εἰ δὲ τὸν ἡδύν
βούλει, Πελλαίου βοῦς μέγας εἰν Ἀΐδῃ.
Άραγε από κάτω σου ο Χαρίδας αναπαύεται; -Αν τον Αρίμμα
του Κυρηναίου, λες, το γιό, από κάτω μου.
-Ω, Χαρίδα, πώς ειν' κάτω; -Πολύ σκοτάδι - Και δεν γίνονται επιστροφές;
-Ψέμα -Και ο Πλούτων; -Μύθος -Χαθήκαμε!
-Σας λέω την αλήθεια· μα αν θες ευχάριστα
να ακούσεις, στον Άδη μεγάλο βόδι κοστίζει μια δραχμή
β' (η σιωπή του Πελλαίου μεγάλη στον Άδη)
(υποτίθεται μικρής αξίας νόμισμα της Πέλλας, δείγμα της φτήνιας στον Άδη)
(β' ερμηνεία από τη φράση "βοῦς ἐπὶ γλώσσης μέγας βέβηκεν"
και υποτιθέμενο ανταγωνισμό με τον Ποσείδιππο από την Πέλλα,
που πρότεινε ο Κυριάκος Τσαντσάνογλου.
-Τίμων, οὐ γὰρ ἔτ᾿ ἐσσί, τί τοι, σκότος ἢ φάος, ἐχθρόν;
-Τὸ σκότος· ὑμέων γὰρ πλείονες εἰν Ἀΐδῃ.
-Τίμων, μια και πέθανες, ποιό σου είναι, το σκοτάδι ή το φως απεχθές;
-Το σκοτάδι· γιατί από σας περσότεροι είμαστε εμείς στον Άδη.
(Οι κακοί, όπως ο Τίμων ο μισάνθρωπος)
Ἀστακίδην τὸν Κρῆτα, τὸν αἰπόλον ἥρπασε Νύμφη
ἐξ ὄρεος, καὶ νῦν ἱερὸς Ἀστακίδης.
Οὐκέτι Δικταίῃσιν ὑπὸ δρυσίν, οὐκέτι Δάφνιν
ποιμένες, Ἀστακίδην δ᾽ αἰὲν ἀεισόμεθα.
Τον Αστακίδη, τον βοσκό απ' την Κρήτη
άρπαξε Νεράιδα του βουνού·
και τώρα άγιασε ο Αστακίδης.
Όχι πια κάτ' απ' τα δέντρα της Δίκτης,
όχι πια τον Δάφνι, βοσκοί,
τον Αστακίδη, για πάντα θα ψάλλουμε.
είτε επιτύμβιο για βοσκό που σε χαράδρες χάθηκε
ή για βουκολικό ποιητή που αορίτισσα τον έκλεψε
και παντρεύτηκε.
Ἕλκος ἔχων ὁ ξεῖνος ἐλάνθανεν: ὡς ἀνιηρόν
πνεῦμα διὰ στηθέων, εἶδες; ἀνηγάγετο,
τὸ τρίτον ἡνίκ᾽ ἔπινε, τὰ δὲ ῥόδα φυλλοβολεῦντα
τὠνδρὸς ἀπὸ στεφάνων πάντ᾽ ἐγένοντο χαμαί:
ὤπτηται μέγα δή τι: μὰ δαίμονας οὐκ ἀπὸ ῥυσμοῦ
εἰκάζω, φωρὸς δ᾽ ἴχνια φὼρ ἔμαθον.
Κρυφή πληγή ο ξένος μας κρατούσε: είδες πόσο
θλιμένη από τα στήθη ανάσα έβγαλε,
το τρίτο σαν έπινε, τα ρόδα φυλλορόησαν
και απ' το στεφάνι του άντρα έπεφταν όλα χάμω:
καίγεται: μα τους θεούς στην τύχη δεν μαντεύω
κλέφτης εγώ, σημάδια κλέφτη ιχνεύω.
(οι αρχαίοι στα συμπόσια στεφανοφορούσαν)
(κλέφτης, ο έρωτας, set a thief to catch a thief)
Εἶπέ τις, Ἡράκλειτε, τεὸν μόρον, ἐς δὲ με δάκρυ
ἤγαγεν· ἐμνήσθην δ’, ὁσσάκις ἀμφότεροι
ἥλιον ἐν λέσχῃ κατεδύσαμεν· ἀλλὰ σὺ μέν που,
ξεῖν’ Ἁλικαρνησεῦ, τετράπαλαι σποδιή·
αἱ δὲ τεαὶ ζώουσιν ἀηδόνες, ᾗσιν ὁ πάντων
ἁρπακτὴς Ἀϊδης οὐκ ἐπὶ χεῖρα βαλεῖ.
Ανάγγειλε κάποιος, Ηράκλειτε, το χαμό σου
και δάκρυα με πήρανε· θυμήθηκα πόσες φορές μαζί
τον ήλιο κουβεντιάζοντας βυθίσαμε· και συ μεν κάπου
φίλε Αλικαρνάσιε, εδώ και μήνες στάχτη θάγινες·
μα τα αηδόνια σου, οι στίχοι, ζουν,
και αυτά ο παντάρπαγος Άδης
δεν θα μπορέσει ποτέ στο χέρι να βάλει.
Υ.Γ.
Καλλιμάχειο Μανιφέστο (Μέγα Βιβλίον, Μέγα Κακόν)
http://ergotelemata.blogspot.com/2011/11/blog-post.html
