Ἔρως ποτ' ἐν ῥόδοισι (Έρωτας και Μέλισσα~Cupid and Bee) Anacreontic

(Cupid on roses by Margaret Tarrant-Bee sleeping- by Venus consoling cupid by Benjamin West-Cupidon pleurant-Cupid running by Mattheus Terwesten- Venus Cytherea by Jan Matsys-Serpent winged-Bee patch-Bee keepers-Venus & Cupid by Fragonard-Love&Pain-Cupido sagittans-Hearts arrows-Valentine's vintage card-Baby bee sleeping)

Ἔρως ποτ᾽ ἐν ῥόδοισι

κοιμωμένην μέλιτταν

οὐκ εἶδεν, ἀλλ᾽ ἐτρώθη

τὸν δάκτυλον παταχθείς

τᾶς χειρὸς ὠλόλυξε,

δραμὼν δὲ καὶ πετασθείς

πρὸς τὴν καλὴν Κυθήρην

«ὄλωλα, μῆτερ,» εἶπεν,

«ὄλωλα κἀποθνήσκω·

ὄφις μ᾽ ἔτυψε μικρός

πτερωτός, ὃν καλοῦσιν

μέλιτταν οἱ γεωργοί.»

ἃ δ᾽ εἶπεν· «εἰ τὸ κέντρον

πονεῖς τὸ τᾶς μελίττας,

πόσον δοκεῖς πονοῦσιν,

Ἔρως, ὅσους σὺ βάλλεις;»

Κάποτε ο Έρωτας

μες στα τριαντάφυλλα

κοιμωμένη μέλισσα

δεν είδε και πληγώθηκε

και επειδή πόνεσε στο δάχτυλο του χεριού

έβαλε τα κλάματα.

Και μόλις πέταξε και έφυγε 

στην όμορφη τη Μάνα του:

«Χάθηκα Μάνα είπε, 

χάθηκα και πεθαίνω,

φίδι με τσίμπησε, μικρό, φτερωτό

που ονομάζουν μέλισσα οι γεωργοί.»

Και εκείνη είπε: «αν απ' το κεντρί

της μέλισσας πονάς,

πόσο νομίζεις πονάνε, Έρωτα,

όσους χτυπάς με τα βέλη σου;»
(Anacreontea)

Ο έρωτας που κάποτε στα ρόδα είχε πάει

μια μέλισσα δεν πρόσεξε κι εκείνη τον τσιμπάει.

Το δάχτυλό του πόνεσε,οδύρεται και κλαίει

στη μάνα του Κυθέρεια πετάει και της λέει:

«Μάνα μου ,πάει…,χάνομαι,με τσίμπησε, μανούλα

φίδι μικρό και φτερωτό -το λένε μελισσούλα.»

Κι εκείνη του ‘πε: «αν το κεντρί της μέλισσας πονάει,

το βέλος σου πόσο πονεί ,αυτόν που αγαπάει;…»
(Μετάφραση Ιωάννης Κυριαζής)

Θεοκρίτου ειδύλλιο 19ο, Έρως Κηριοκλέπτης

Τὸν κλέπταν ποτ᾽ Ἔρωτα κακὰ κέντασε μέλισσα

κηρίον ἐκ σίμβλων συλεύμενον, ἄκρα δὲ χειρῶν

δάκτυλα πάνθ᾽ ὑπένυξεν. Ὁ δ᾽ ἄλγεε, καὶ χέρ᾽ ἐφύση,

καὶ τὰν γᾶν ἐπάταξε, καὶ ἅλατο, τᾷ δ᾽ Ἀφροδίτᾳ

δεῖξεν τὰν ὀδύναν, καὶ μέμφετο, ὅττί γε τυτθὸν

θηρίον ἐντὶ μέλισσα καὶ ἁλίκα τραύματα ποιεῖ.

Χἁ μάτηρ γελάσασα· "Τὺ δ᾽ οὐκ ἴσος ἐσσὶ μελίσσαις;
ὡς τυτθὸς μὲν ἔφυς, τὰ δὲ τραύματα χἁλίκα ποιεῖς.”

Εκέντρωσε μιά μέλισσα τον έρωτα τον κλέφτη

όταν της έκλεβε κερί μέσ' από την κυψέλη,

κι όλα του τ' ακροδάχτυλα τα βρήκε το κεντρί της.

Κι αυτός πονούσε ο δύστυχος κ' εφύσαγε τα χέρια

κ' εχτύπαγε τα πόδια του πηδώντας απ' τον πόνο·

κ' έτρεξε στη μητέρα του την όμορφη Αφροδίτη

πώς είν' η μέλισσα μικρή κι όμως σκληρά πληγώνει.

Κ' εγέλασ' η μητέρα του και στράφηκε και τούπε:

Γιατί απορείς; μήπως και συ της μέλισσας δε μοιάζεις;

Έτσι μικρός είσαι και συ κ' έτσι σκληρά πληγώνεις.

(Μετάφραση Ιωάννης Πολέμης)

(Albrecht Dürer - Amor der Honigdieb)

Κοντεύουν της Άνοιξης σκιρτήματα,

μα όπου μέλι έχει και τσιμπήματα :-)

Σὺν Ἀθηνᾷ σιωπῶν κολύμβα! Cum Minerva silens nata!

Imglinks (Lords of the Sea)(Trireme stamp) (Storm) (Capsizing) (Triathlon 1,2) (Athena on column) (Hands-up prayer-Lyra) (Athena painting) (Torchbearer) (Papagou church) (Ancient Athenian) (Athena-moon-flag) (Padrão dos Descobrimentos) (Mare urbana) (God helps those who helps themselves) (Greektanic) 

Πλουτὴρ  Ἀθηναῖος μεθ' ἑτέρων τινῶν ἔπλει· καὶ δὴ χειμῶνος σφοδροῦ γενομένου ἡ ναῦς ἀνετράπη,  οἱ μὲν οὖν ἄλλοι πάντες διενήχοντο, ὁ δὲ Ἀθηναῖος τὴν Ἀθηνᾶν ἐπικαλούμενος μυρία ἐπηγγέλλετο, εἰ περισωθείη: Σώσε με Αθηνά μου - Θαλασσολύτριά μου-Ψιλή λαμπάδα τάζω σου-Το σπίτι στου Παπάγου-Κι όλο μου το συνάλλαγμα-Θα φέρω στην Ελλάδα-Αχ,σώσε με Παλλάδα- τῶν νεναυαγηκότων δέ τις παρανηχόμενος εἶπε πρὸς αὐτόν· “ἀλλὰ σὺν Ἀθηνᾷ σιωπῶν κολύμβα!” 

νήχομαι/νήχω,νάχω - νηκτική μεμβράνη/κύστη - νήκτης/νηκτήρ/νήκτωρ κολυμβητής -
νῆξις κολύμβηση - νηχεῖον πισίνα - νηχαλέος, κολυμπήθρας/κολυμπάρης, 
νηκτικά πουλιά κολυμπάρικα, νηκτρίδες ἐλαίαι κολυμπάδες 
__natation__νάω/νᾶμα__ναῦς, navis__προσνήωση, απονήωση, νηολόγηση
δελφῖνα νήχεσθαι διδάσκεις - σε δελφίνι κολύμπι διδάσκεις

ἀνὴρ πλούσιος Ἀθηναῖος μεθ' ἑτέρων τινῶν ἔπλει. καὶ δὴ χειμῶνος σφοδροῦ γενομένου καὶ τῆς νηὸς περιτραπείσης οἱ μὲν λοιποὶ πάντες διενήχοντο, ὁ δὲ Ἀθηναῖος παρ’ ἕκαστα τὴν Ἀθηνᾶν ἐπικαλούμενος μυρία ἐπηγγέλλετο, εἰ περισωθείη. εἷς δέ τις τῶν συννεναυαγηκότων παρανηχόμενος ἔφη πρὸς αὐτόν· “σὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνει.” ἀτὰρ οὖν καὶ ἡμᾶς μετὰ τῆς τῶν θεῶν παρακλήσεως χρὴ καὶ αὐτούς τι ὑπὲρ αὑτῶν λογιζομένους δρᾶν. Ὅτι ἀγαπητόν ἐστι καὶ ἐνεργοῦντας θεῶν εὐνοίας τυγχάνειν ἢ ἑαυτῶν ἀμελοῦντας ὑπὸ τῶν δαιμόνων περισώζεσθαι. Τοὺς εἰς συμφορὰς ἐμπίπτοντας χρὴ καὶ αὐτοὺς ὑπὲρ ἑαυτῶν κοπιᾶν καὶ οὕτω τοῦ θεοῦ περὶ βοηθείας δέεσθαι.

"Cum Minerva, tu quoque manus move!"


Αισώπου "Βοηλάτης και Ηρακλής"

Βοηλάτης ἐκ κώμης ἅμαξαν ἄγων. Ελάλιε βοϊδολάτης άμαξα από χωριό

Καὶ ταύτης ἐμπεσούσης εἰς φάραγγα κοιλώδη, και όταν έπεσε η, σε φαράγγι βαθύ

Δέον βοηθεῖν, ἀργὸς ἵστατο, ενώ έπρεπε ο, να συντράμει αυτός· άνεργος ήστεκε·

Τῷ Ἡρακλεῖ προσευχόμενος και τον Ηρακλή μόνο ήκραζε

Ἐκεῖνον γὰρ ἐκ πάντων ἀσπαζόμενος ἐτίμα. εκείνον προ πάντων λάτρευε κι ετίμανε

Ὁ δὲ θεὸς ἐπιστὰς εἶπε· Τῶν τρόχων ἅπτου 
Μα ο θεός πανωστάθηκε λέγοντας· τις ρόδες πιάσε

Καὶ τοὺς βόας νύττε, καὶ τότε τῷ θεῷ εὔχου, 
και τα βόδια κέντα και στους θεούς προσεύχου

Ὅταν καὐτὸς τι ποιῇς ·.όταν και συ κάτι κάνεις ·

μὴ μέντοιγε μάτην εὔχου  μη λοιπόν μάταια κράζεις


....Πάρε πρωτοβουλίας έφοδο! Μη μου κλαίεις σαν κατανυκτικό έγχορδο!....


Aide-toi, le ciel t'aidera


φιλεῖ δὲ τῷ κάμνοντι συσπεύδειν θεός
συνηθίζει τον καματερό να συντρέχει ο θεός
(Αισχύλος)


αὐτός τι νῦν δρῶν εἶτα δαίμονας κάλει·
τῷ γὰρ πονοῦντι καὶ θεὸς συλλαμβάνει
ο ίδιος κάτι τώρα κάμε, και έπειτα θεούς κάλιε
αυτόν που μοχθεί και ο θιός βοηθεί
(Ευριπίδης)


Άι Νικόλα, βοήθα με να υφάνω το πανάκι μου. -Κούνα και συ το χέρι σου

Αϊ-Γιώργη βούθα μου! -Και συ τον πόδα σάλευκε (Κύπρος)

Άι-Γιώργη, βόηθα με! -Σείε και συ τομ πόδα σου. (Κρήτη)


Αυτά τα λόγια που συνεχίζει να βάζει στο στόμα των αγίων ο λαός,
έχουν θεολογική θεμελίωση;


Ayúdame, Dios mío. - Muévete, pobre mío
Trust in God But Tie Your Camel
Trust in God and keep your powder dry
God helps them that help themselves

Πάνω κάτω γνωστά μέχρι τώρα, και έγινε και τον περασμένο Δεκαπενταύγουστο ένα αφιέρωμα εν τη lexilogia.gr. Το καινούριο που έμαθα από τη wikipedia; η θρησκευτική ή αιρετική διάσταση του μύθου αλλά ακόμα και η σοσιαλυστική (έχω λύσεις για όλα) ή νεοφιλελεύθερη (κόψε το λαιμό σου).


Ενώ στην Αμερική, πολύς κόσμος θεωρεί το ρητό βιβλικό, δεν είναι λίγοι οι θεολόγοι που επισημαίνουν το κίνδυνο της αίρεσης του πελαγιανισμού, της αμεσολάβητης αυτοσωτηρίας· όπως λέει εδώ: στην Εκκλησία έχουμε Χριστοσωτηρία και όχι αυτοσωτηρία ή εργοσωτηρία. Ανταπαντούν με το God helps the helpless!, τους ταπεινούς και αβοήθητους και ότι είναι ανόητος ή καταραμένος όποιος εμπιστεύεται τον εαυτό του και την ανθρώπινη φύση. Αν και υπάρχει ο κίνδυνος του άλλου άκρου, της αδρανούς μοιρολατρίας, μοιάζει προτιμητητέα η κατά χάριν σωτηρία...νά και η απόδειξη του θεωρήματος από τον Απόστολο: τὸ ἀπόκριμα τοῦ θανάτου ἐσχήκαμεν, ἵνα μὴ πεποιθότες ὦμεν ἐφ' ἑαυτοῖς ἀλλ' ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ ἐγείροντι τοὺς νεκρούς.....τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι διὰ τῆς πίστεως· καὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ὑμῶν, Θεοῦ τὸ δῶρον,  οὐκ ἐξ ἔργων, ἵνα μή τις καυχήσηται.

Όντως, ο μύθος είναι κρυφο-ντεϊστικός, εμπνευσμένος άλλωσε σε φυσιοκεντρική/ειδωλολατρική κοινωνία (θεός υπάρχει αλλά δεν πολυασχολείται· βγάλτα πέρα μόνος σου) ούτε κολακευτικό, ούτε ισότιμο για το θείο με βάση τα καθ' ημάς στερεότυπα· θα ήταν αν συνέβαινε το αντίθετο, αν δλδ σε ένα εξασθενημένο από κόπο και κινδύνους άνθρωπο, μόνο στη ζωή, ερχόταν ένας σύμβουλος και τού λεγε: καλές οι προσωπικές προσπάθειες αλλά κάνε και ένα ευχέλαιο να πιάσουν τόπο οι κόποι σου!

Σὺν τῷ μόχθῳ τῷ σῷ, προσεύχου τῷ Θεῷ.

Ένας ακόμα λόγο που στην ύστερη αρχαιότητα
επικράτησαν οι θρησκείες του θεού-λυτρωτή
των φιλοσοφιών του θεού-παρατηρητή.

Ἕνα χιώτικο καράβι, ταξιδεύοντας, συνάντησε μεγάλη θαλασσοταραχή. Ὁ καπετάνιος, μπροστὰ στὸν κίνδυνο, φώναξε μὲ τὴ θερμὴ νησιώτικη πίστη του: - Παναγιά μου Νιαμονίτισσα, σῶσε μας! Καὶ σοῦ τάζω μία λαμπάδα τόσο ψηλή, ὅσο τὸ κατάρτι τοῦ πλοίου! Δὲν πρόλαβε νὰ τελειώσει τὸν λόγο του, καὶ βλέπει πάνω στὴν ἀφρισμένη θάλασσα τὴν ἴδια τὴ Θεοτόκο, νὰ κρατᾶ στὸ χέρι ἕνα ξύλο κι ἕνα σκοινί. Ὕστερα βυθίστηκε στὸ κύμα. Ἀμέσως ἡ τρικυμία κόπασε καὶ τὸ πλοῖο αγκυροβόλησε σῶο στὸ λιμάνι. Ἐκεῖ, μὲ μεγάλη τους ἔκπληξη, ἀνακάλυψαν στα ὕφαλα του πλοίου μία τρύπα. Ἡ τρύπα αὐτὴ ἦταν φραγμένη μ᾿ ἕνα κομμάτι ξύλο κι ἕνα κομμάτι σκοινί...Τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας ἦταν ὁλοφάνερο. Ἀμέσως ξεκίνησαν ὅλο τὸ πλήρωμα γεμάτοι εὐγνωμοσύνη γιὰ τὴ Νέα Μονή. Προσκύνησαν τὴ θαυματουργὴ εἰκόνα, πρόσφεραν τὸ τάμα τους, μία πελώρια λαμπάδα, κι ἄφησαν στὸν ἐξωνάρθηκα τὸ σωτήριο ξύλο καὶ τὸ σκοινί, τὰ ὁποῖα σώζονται ἐκεῖ μέχρι σήμερα. Γιὰ τὴν ἴδια αἰτία, καθὼς λέγεται, ὑπάρχει στὸν ἔξω νάρθηκα κι ἕνα σφουγγάρι. Μὲ τὴ χάρη τῆς Νιαμονίτισσας τὸ σφουγγάρι αὐτὸ ἔφραξε τὴ σχισμὴ ἑνὸς ἱστιοφόρου πλοίου, ποὺ κινδύνευε νὰ κανταποντιστεῖ.

Όπως έφραξε του καραβιού η τρύπα, 

έτσι να βουλώσει και του χρέους μας η πίκρα

με σφουγγάρι να σβηστεί, στο γυαλό να πεταχτεί

και αν ρωτήξει ο δανειστής, κει στην άλλη τη ζωή
θα τα πάρει απ' τον Κριτή.