Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2010

Birth of Zeus-Γέννηση του Δία

Ὀργισθεῖσα κατὰ Κρόνου Ῥέα παραγίγνεται εἰς Κρήτην, τε τὸν Δία ἐγκυμονοῦσα ἐτύγχανε,τίκτει δ' αὐτν ἐν ἄντρῳ τῆς Δίκτης καὶ τοῦτον δίδωσι τρέφεσθαι Κούρησί  καὶ ταῖς  νύμφαις, Ἀδραστείᾳ τε καὶ Ἴδῃ. Aὗται μὲν οὖν τὸν παῖδα ἔτρεφον τῷ τῆς Ἀμαλθείας γάλακτι,  οἱ δὲ Κούρητες ἔνοπλοι τὸ βρέφος φυλάσσοντες τοῖς δόρασι τὰς ἀσπίδας συνέκρουον, ἵνα μὴ τῆς τοῦ παιδὸς φωνῆς ὁ Κρόνος ἀκούσῃ , παῖδας συγκατέπινε μ τν ρχν πολέσ. Ῥέα δὲ λίθον σπαργανώσασα δωκε καταπιεῖν ὡς τὸν γεγεννημένον παῖδα.

 Μανισμένη με τον Κρόνο η Ρέα προσγειώνεται στην Κρήτη, όταν το Δία στην κοιλιά της είχενε και τον γεννά απά στο Λασίθι και τονε δίδει στσι Κούρητες, στσι Νεράιδες, Αδράστεια και Νίδα. Τούτες λοιπόν το βρέφος έτρεφαν με το γάλα της Αμάλθειας. Κι οι Κούρητες ένοπλοι το βρέφος φυλάγοντας με δόρατα τις ασπίδες κροτούσανε με σκοπό μην ακούσει ο Κρόνος κοπελιού κλάημα· τα κοπέλια ντου τρωγε μη χάσει τη θεση. Κι η Ρέα πέτρα αφου τύλιξε του δωκε να καταπιεί σαν να το γεννημένο παιδί.

Ὀργισθεῖσα δὲ ἐπὶ τούτοις Ῥέα παραγίνεται μὲν εἰς Κρήτην, ὁπηνίκα τὸν Δία ἐγκυμονοῦσα ἐτύγχανε, γεννᾷ δὲ ἐν ἄντρῳ τῆς Δίκτης Δία. Καὶ τοῦτον μὲν δίδωσι τρέφεσθαι Κούρησί τε καὶ ταῖς Μελισσέως παισὶ νύμφαις, Ἀδραστείᾳ τε καὶ Ἴδῃ. Αὗται μὲν οὖν τὸν παῖδα ἔτρεφον τῷ τῆς Ἀμαλθείας γάλακτι, οἱ δὲ Κούρητες ἔνοπλοι ἐν τῷ ἄντρῳ τὸ βρέφος φυλάσσοντες τοῖς δόρασι τὰς ἀσπίδας συνέκρουον, ἵνα μὴ τῆς τοῦ παιδὸς φωνῆς ὁ Κρόνος ἀκούσῃ. Ῥέα δὲ λίθον σπαργανώσασα δέδωκε Κρόνῳ καταπιεῖν ὡς τὸν γεγεννημένον παῖδα.(Απολλόδωρος 1.1.6)

Enraged at Cronus, Rhea arrives in Crete, when she was pregnant with Zeus, and brings him forth in the cave of Dicte. She gives him to the Curetes and to the nymphs Adrasteia and Ida to nurse.So these nymphs fed the child on the milk of Amalthea  and the Curetes in arms guarded the babe in the cave, banging the spears on their shields in order that Cronus might not hear the child's voice; he devoured his children so that he might not lose his power.But Rhea wrapped a stone in swaddling clothes and gave it to Cronus to swallow, as if it were the newborn child. (Apollodorus, translation by James George Frazer with few changes)

Enojada contra el Crono Rea, aterriza en Creta, cuando estaba embarazada de Zeus, y lo da a luz en una gruta del monte Ida y se lo entrega a los Curetes y a las ninfas Adrastea e Nida. Éstas alimentaban al niño con la leche de Amaltea;  los Curetes armados, custodiando al niño, con las lanzas golpeaban los escudos, para que Crono no oyera el llanto del niño; Saturno devoraba a sus hijos para que no pierda su poder.Rea envolvió una piedra en pañales y la dió a tragar a Crono como si fuera el niño nacido. (modified on text of Rodríguez de Sepúlveda)


(French, German translation)

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

((Lament of Danae~Θρήνος της Δανάης))


Μέσα στην κασέλα την πλουμιστή, με τον άνεμο απέξω να λυσσομανεί και τον φόβο της ζωντανής θάλασσας, ερείπιο να την ρίχνουν, γέμισαν δάκρυα της Δανάης τα μάγουλα, μ’αγάπη αγκάλιαζε τον Περσέα και τού 'λεγε: Γιέ μου,τί πόνο έχω. Εσύ βαθειά γλυκόκοιμάσαι, η καρδούλα σου δεν ξέρει, γερμένο πάνω στα πικρά, τούτα ξύλα, τα χαλκοκάρφωτα, που λάμπουν τούτη τη νύχτα στα γαλάζια σκοτάδια. Και ενώ περνά η πυκνή, πάνω απ' τα μαλλάκια σου,αυτή η αρμύρα, κι όμως δεν νοιάζεσαι, ούτε για τον άνεμο που βογγολογά...έτσι τυλιγμένος στον κόκκινο μανδύα,  προσωπάκι μου όμορφο....Αν μπορούσες να νιώσεις τον έξω τρόμο, θ' άνοιγες τ' αυτάκι σου στα λόγια μου...μ' αφού έτσι προτιμάς, κοιμήσου μωρό μου, σε παρακαλώ...να κοιμηθεί το κύμα μαζί και τ' άμετρο κακό....κι ας φανεί μιαν αλλαγή στη θέληση σου πατέρα μας Δία ....συγχώρησε με την ορφανή, αν είναι τολμηρή ή άδικη τούτη η προσευχή. (Άλλες μεταφράσεις)

Inside the skilfully wrought box, as the raging wind outside and the horror of the living sea, casting her down like a ruin, full of tears had been the cheeks of Danae; with love she hugged Perseus saying: My son,what a pain have I. You have a deep and sweet sleep, your heart ignores, bowed upon these bitter, bronze-bolted pieces of wood, that shine this night under the blue darkness. While this thick saltness moves over your smooth hair, and yet you don't care, either for the groaning wind, as you are covered by the red cloak; my sweet little face. If you could feel the outside terror, you would open your ears to my words. As you prefer, sleep my baby, please, so as the wave to sleep along with the boundless evil.  May a change appear on thy willpower, our father Zeus and forgive my orphan soul if this prayer might be wrong or bold.  (For  Andrew M. Miller's English translation click on: When in the chest, intricately fashioned...)

Ὅτ' ἐν τ δαιδαλέᾳ λάρνακι, νέμου κλύζοντος πνέοντα κύματα,  φόβος Δανάην κατέβαλλεν, γραῖς παρειαῖς τε κα φιλήμασι Περσέαν περιέβαλλεν: ὦ βρέφος οἷον πόνον ἔχω! σὺ δ καθεύδεις, θος πνώττεις, ταθες π ξύλου πικροχαλκηλάτου, λάμποντος  ἐν κυαν σκοτίνυκτί. Ἀμέριμνος λμυρᾶς πνοῆς περάνω κόμης τες. Ἀμέριμνος βοντος νέμου ἐν πορφυρ χλαμύδι κείμενος, καλν πρόσωπονμόν. Εγε γνως ξωθεν τρόμον, μνημάτων λεπτς  ν κουες, κέλομαί σε καθεύδειν κα μο καθευδέτω δὲ κῦμα, καθευδέτω δ' μετρον κακόν. Μεταβουλία δέ τις φανείη, Ζεῦ πάτερ κα σύγγνωθί μοι, ε θαρσαλέον δικον  ἔπος μν εἴη. (Simplified Ancient Greek)
 
ὅτε λάρνακι ἐν δαιδαλέᾳ, ἄνεμός τε +…… + πνέων κινηθεῖσά τε λίμνα δείματι  ἔρειπεν͵ οὐκ ἀδιάντοισι παρειαῖς ἀμφί τε Περσέι βάλλε φίλαν χέρα εἶπέν τ΄· ὦ τέκος οἷον ἔχω πόνον· σὺ δ΄ ἀωτεῖς͵ γαλαθηνῷ δ΄ ἤθεϊ κνοώσσεις  ἐν ἀτερπέι δούρατι χαλκεογόμφῳ  <τῷ> δε νυκτιλαμπεῖ͵ κυανέῳ  δνόφῳ  ταθείς· ἄχναν δ΄ ὕπερθε τεᾶν κομᾶν βαθεῖαν παριόντος  κύματος οὐκ ἀλέγεις͵ οὐδ΄ ἀνέμου φθόγγον͵ πορφυρέκείμενος ἐν χλανίδι͵ πρόσωπον καλόν. εἰ δέ τοι δεινὸν τό γε δεινὸν ἦν͵ καί κεν ἐμῶν ῥημάτων  λεπτὸν ὑπεῖχες οὖας. κέλομαι δ΄͵ εὗδε βρέφος͵ εὑδέτω δὲ πόντος͵ εὑδέτω δ΄ ἄμετρον κακόν· μεταβουλία δέ τις φανείη͵ Ζεῦ πάτερ͵ ἐκ σέο·  ὅττι δὲ θαρσαλέον ἔπος εὔχομαι ἢ νόσφι δίκας͵ σύγγνωθί μοι.(Simonides Original)





Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Perseus and Andromeda (Latin song)

Cepheus et Cassiope Andromedam filiam habent. Cassiope, superba forma sua, cum Nymphis se comparat. Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam, quae incolis nocet. Oraculum incolis respondet: " regia hostia deo placet!". Tum Cepheus Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet. Repente Perseus calceis pennatis advolat; puellam videt et stupet forma puellae. Amans invisus beluam delet et amorem liberat.  (Perseus hasta beluam delet et Andromedam liberat. Cepheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent.) (G. Savvantidis / M. Paschalis)


Cepheus and Cassiopeia have a daughter, Andromeda. Cassiopeia boastful of her beauty, compares herself to the Nymphes. Poseidon, enraged, sends at the Aethiopian shore, a maritime beast, which harms the residents. The oracle responds: Royal sacrifice pleases the God. Then Cepheus chains his daughter at a rock and the beast is moving towards her. Suddenly Perseus, with winged shoes, comes from the sky. Looking at the girl, he is stunned by her beauty. In love and invisible, he destroys the monster and liberates the love.


Κηφεὺς κα Κασσιόπη Ἀνδρομέδαν χουσι θυγατέρα. Κασσιόπη,  τυφωθεῖσα ἑαυτῆς μορφ ἑαυτὴν  τας Νύμφαις συγκρίνει. Ποσειδῶνργισθεὶς πέμπει π' Αθιοπικὴν κτὴν κῆτος θαλάσσιον, φθείρει κατοίκους. Μαντεον δ' Αἰθίοψιν ποκρίνεται: βασιλικὴ θυσία τ θε ρέσκει. Κηφεὺς θυγατέρα π σκοπέλου  δεσμο κα τ κτος κινεῖται πρς αὐτήν. Ἐξαπίνης Περσεὺς πτερωτος ποδήμασιν ξ οὐρανοῦ ἀφικνεῖται. Ἰδὼν δτν παρθένον θαμβοῦται τ κάλλει ατῆς. Ἐρῶν τε κα όρατος κτείνει τ κτος κα ποδεσμο τν γάπην. (Μ.Μ)


Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Mirror of Lais-Καθρέφτης της Λαΐδας

 Εγώ που περιγέλασα αλαζονικά την Ελλάδα που κάποτε μπρος στην πόρτα μου στριμώχνονταν πλήθος οι νέοι, εγώ η Λαΐδα, στη θεά παραδίδω τούτον τον καθρέφτη, μιας και δε θέλω να βλέπω πως είμαι και δεν μπορώ την παλιά Λαΐδα να δω.
(παραλλαγή της μεταφρασης του Α.Λεντάκη)


Ἡ σοβαρὸν γελάσασα καθ΄ Ἑλλάδος, ἥ ποτ' ἐραστῶν ἑσμὸν ἐπὶ προθύροις Λαῒς ἔχουσα νέων, 
τῇ Παφίῃ τὸ κάτοπτρον, ἐπεὶ τοίη μὲν ὁρᾶσθαι οὐκ ἐθέλω, οἵη δ' ἦν πάρος οὖ δύναμαι.

I, Lais, whose haughty beauty made mock of Greece,I who once had a swarm of young lovers at my doors,dedicate my mirror to Aphrodite,since I wish not to look on myself as I am, and cannot look on myself as I once was.(Dudley Fitts)

    Lais, la que desdeñosa se ha reído de toda la Grecia, la que se ha visto asediada por multitud de amantes, Lais consagra su espejo á Venus diciendo: "Porque verme tal como soy ahora no quiero, y tal como era, no puedo.


Palatine epigram by Plato ...the philosopher? oh yeah! he was a poet in his youth before he met Socrates..
..Come here, Hephaestus. Plato needs you! and so with this poetic phrase this young burned his poetry !!! shocking! (>>>)



-- An old woman now, she regretted her sins...but Not everyone is able to go to Corinth ..like Lais did -




Εγώ η Λαΐς που με τα υπεροπτικά μου χάχανα αψήφισα την Ελλάδα
και που στρατιές ολόκληρες απο νεαρούς εραστές
έξω από την πόρτα μου έκαναν ουρά αφιερώνω στην Αφροδίτη,την γεννημένη 
στην Πάφο τον καθρέφτη μου γιατί να με βλέπω έτσι οπως κατάντησα,δεν το θέλω
και να με βλέπω όπως ήμουνα κάποτε δεν μπορώ.
(μτφ. Ροβήρος Μανθούλης)

Είμαι η Λαΐς που κάποτε για την ομορφιά μου
όλη η Κόρινθος κι όλη η Ελλάδα με ταραχή μιλούσε
Εγώ είμαι που κάποτε τα ψηλά παλληκάρια
ξενυχτούσανε κάτω από τα παράθυρά μου

Είμαι η Λαΐς εκείνη μα τώρα αλίμονο
τον καθρέφτη μου αφιερώνω στην Αφροδίτη
γιατί δε θέλω να βλέπω το πρόσωπό μου τώρα
δεν μπορώ να δω το πρόσωπό μου ως ήτο πρώτα

Είμαι η Λαΐς που κάποτε για την ομορφιά μου
όλη η Κόρινθος κι όλη η Ελλάδα με ταραχή μιλούσε
(μτφ. Πετρόπουλος μσκ. Μαυρουδής ερμ. Βενετσάνου)

μεταφράζω και μία διασκευή από τον Βολταίρο

Je le donne à Vénus
puisqu' est toujours belle.
Il redouble trop mes ennuis.
Je ne saurais me voir
en ce miroir fidèle
Ni telle que j' etais
ni telle que je suis.

Τον χαρίζω στην Αφροδίτη
μιας και αθάνατη έχει ομορφιά.
Διπλά αυξάνει τις έγνοιες μου.
Δεν μπορώ να με δω
σε αυτόν τον καθρέφτη πιστή.
Τέτοια ποτέ δεν ήμουν, ούτε και πρόκειται.


Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

Ti me tous nomous didaskeis?

Τί με τοὺς νόμους διδάσκεις
καὶ ῥητόρων ἀνάγκας;
τί δέ μοι λόγων τοσούτων
τῶν μηδὲν ὠφελούντων;     
μᾶλλον δίδασκε πίνειν
ἁπαλὸν πῶμα Λυαίου,
μᾶλλον δίδασκε παίζειν
μετὰ χρυσῆς Ἀφροδίτης.
 Πολιαὶ στέφουσι κάραν·
δὸς ὕδωρ, βάλ᾽ οἶνον ὦ παῖ·
τὴν ψυχήν μου κάρωσον.
βραχύ με ζῶντα καλύπτεις·
ὁ θανὼν οὐκ ἐπιθυμεῖ. (52)
Τι μου διδάσκεις τους νόμους
δικηγόρων ανάγκες;
Γιατί σε με τόσα λόγια
ανώφελα όλα.
Μάλλον δίδασκε το ποτό
του Διονύσου
Μάλλον δίδασκε της
Αφροδίτης παιχνίδια.
Άσπρες τρίχες το
κεφάλι στολίζουν.
Βάλε νερό, δώσε κρασί
την ψυχή μου κοίμισε
Για λίγο ζωντανό με σκεπάζεις. 
Ο νεκρός δεν έχει επιθυμίες.

What do you teach me the laws for and the needs of orators?
Why on me, so many speeches? all of them useless!
You 'd better teach to drink the smooth beverage of Bacchus
You 'd better teach to play with the golden Venus
White hairs crown the head
put water, give wine, o child
make my soul sleep
For a while you cover me alive
the dead has no desires.

¿Por qué me enseñas tantas leyes y necesidades de los oradores?
¿Qué se me da de tanta verborrea sin beneficio alguno?
Más bien enséñame a beber el licor suave de Baco
más bien enséñame a jugar con  la dorada Afrodita.
Coronan los cabellos grises mi cabeza
me agua, derrama vino, chico,
pon mi alma a dormir
durante un rato me cubres vivo
el muerto no desea.
                                                        (sources: 1,2)


Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Silver cup-Ασημένια κούπα

Τὸν ἄργυρον τορεύσας

Ἥφαιστέ μοι ποίησον 

πανοπλίαν μὲν οὐχί· 

ποτήριον δὲ κοῖλον

ὅσον δύνῃ  βάθυνον.

ποίει δέ μοι κατ᾽ αὐτοῦ

μήδ᾽ ἄστρα μήδ᾽μάξας, 

μὴ στυγνὸν Ὠρίωνα, 

ἀλλ᾽ ἀμπέλους χλοεράς

καὶ βότρυας γελῶντας 

σὺν τῷ καλῷ Λυαίῳ (4)


                                                  Τ’ ασήμι δούλεψε Ήφαιστε και κάνε μου
Όχι μία πανοπλία μα ένα βαθύ ποτήρι
Όσο πιο βαθύ μπορείς
Πάνω του μη ζωγραφίσεις
Τα άστρα και τα άρματα ,τον κατσούφη Ωρίωνα
Μα αμπέλια πράσινα
Και σταφύλια που γελούν
Και παρέα τον όμορφο Διόνυσο.


 Braze this silver stuff, Hephaestus and make for me not an armour
but a hollow cup as deep as you can
paint upon neither stars nor chariots
nor the gloomy Orion
 but green vineyards and laughing grapes
along with the handsome Dionysus.


Forja la plata, Hefesto, y hazme
no una armadura
sino una cóncava copa, tan profunda como puedas
lábrame en ella no estrellas ni carros
con pareja el hermoso Dioniso 

 {Other translations:(English), French(1)(2), German}

1930-Society of Medalists-Paul Manship



In its context, this whimsical creation may be considered a social harbinger in terms of its “antiprohibitionist” subject matter—a tribute to drinking and wine (http://ansmagazine.com/Summer07/Cabinet)
Στο χρονικό της πλαίσιο, αυτή η παιχνιδιάρικη δημιουργία μπορεί να θεωρηθεί ως ένας κοινωνικός προάγγελος του κινήματος για την άρση της ποτοαπαγόρευσης, ένας φόρος τιμής στο ποτό και το κρασί.
(Λυαίος=ο Λυτρωτής)